Kiwon Lafiya: Ciwon Siga (Diabetes) – Hanyoyin Kamuwa, Alamominsa, da Matakan Kariya
- Katsina City News
- 04 Jan, 2025
- 61
Menene Ciwon Siga?
Ciwon siga, wanda ake kira diabetes a Turance, cuta ce da ke faruwa sakamakon karancin ko rashin ingancin aikin insulin a jiki, ko kuma yadda jiki ke rashin iya sarrafa sukari (glucose) yadda ya kamata. Wannan yana haifar da karuwar sukari a cikin jini wanda ke iya jawo matsaloli ga wasu sassan jiki, kamar zuciya, koda, idanu, da jijiyoyi.
Hanyoyin Kamuwa da Ciwon Siga
Ciwon siga yana da nau'o'i biyu manya da suka hada da:
1. Nau'in Farko (Type 1 Diabetes): Yana faruwa ne saboda garkuwar jiki ta kai wa ƙwayoyin da ke samar da insulin hari, wanda ke sa jikin ya kasa samar da isasshen insulin. Galibi yana fara bayyana tun daga ƙuruciya.
2. Nau'in Biyu (Type 2 Diabetes): Yana shafar manya, musamman waɗanda ke da kiba ko rashin motsa jiki. A nan, jikin yana samar da insulin, amma ba ya iya amfani da shi yadda ya kamata.
Wasu daga cikin abubuwan da ke haifar da ciwon siga sun haɗa da:
- Tarihin cutar a cikin iyali.
- Rashin motsa jiki.
- Kiba mai yawa.
- Shan abinci mai ƙiba da sukari fiye da kima.
- Matsalolin lafiya da suka shafi hawan jini ko cholestrol mai yawa.
Alamomin Ciwon Siga
1. Yawan jin ƙishirwa.
2. Yawan fitsari, musamman da daddare.
3. Yawan jin gajiya da kasala.
4. Rage nauyin jiki ba tare da wani dalili ba.
5. Wahalar warkar da rauni.
6. Matsi ko rauni a idanu (gani ba shi da kyau).
Matakan Kariya daga Ciwon Siga
1. Cin Abinci Mai Kyau: A guji shan abubuwa masu ɗauke da sukari da mai mai yawa. Ana son a yawaita cin kayan lambu, 'ya'yan itatuwa, da abinci mai gina jiki.
2. Motsa Jiki: Yin motsa jiki akalla mintuna 30 a kullum, kamar tafiya ko wasanni.
3. Rage Nauyi: Idan mutum ya yi kiba, yana da kyau a rage nauyin jiki.
4. Guje wa Shan Sigari da Giya: Wadannan abubuwa na iya ƙara haɗarin kamuwa da ciwon siga.
5. Duba Lafiya Akai-akai: Ana son mutum ya rika duba sukari a jini da kuma ganin likita idan ana jin wani canji a jiki.
6. Guji Tashin Hankali: Yawan damuwa na iya ƙara haɗarin kamuwa da wannan cuta.
Ciwon siga cuta ce da za a iya kaucewa ta hanyar ɗaukar matakan kariya tun wuri-wuri. Ga waɗanda suka kamu, ana iya rayuwa lafiya ta hanyar bin shawarwarin likitoci da ɗaukar magunguna yadda ya kamata.
Manufa: Kula da lafiya, rayuwa cikin annashuwa.
Search
Category
Tags
Social Media
.jpg)